TAJNIKI HODOWLI I PRZETWARZANIA WŁÓKIEN: OD WEŁNY DO WŁÓCZKI
Pamiętacie, jak lata temu stacje muzyczne w telewizji zamieniały się po 22:00 w kąciki naukowe i edukacyjne? Oglądaliśmy wtedy wszystkim znany program „Jak to jest zrobione?” i nie mogliśmy uwierzyć, że za czymś tak prostym, stoi tak skomplikowany proces produkcyjny. Podobnie jest z włóczkami. Choć z początku nauka dziergania wymaga determinacji, proces produkcji samej włóczki naturalnej to prawdziwe wyzwanie — począwszy od hodowli zwierząt po uzyskanie końcowego produktu.
Tak, jak Wy dążycie do perfekcji przy Waszych projektach, tak też producenci oraz hodowcy dokładają wszelkich starań, aby jakość przędzy była jak najwyższa. Jak wygląda proces produkcji włóczki? Odpowiadamy! Skupimy się głównie na włóknach naturalnych, które występują najczęściej w Waszych włóczkach, a dokładniej na przędzach z wełny czesankowej oraz mieszankach. Zacznijmy więc od samego początku…
Historia i ewolucja rolnictwa
Czas na małą lekcję historii! Hodowla owiec jest jedną z najstarszych form rolnictwa i datuje się ją na około 10-11 tys. Lat temu. Owce były pierwotnie hodowane wyłącznie jako pożywienie dla ludzi. W starożytnym Egipcie, Mezopotamii i Grece hodowla owiec była już jednak rozwiniętą działalnością. Właśnie w czasach starożytności ludzie zaczęli doceniać te zwierzęta za ich wełnę. W średniowiecznej Europie owce były ważnym elementem gospodarki, zwłaszcza w krajach takich jak Anglia, gdzie hodowla owiec dla wełny była kluczową gałęzią przemysłu. W XVIII i XIX wieku nastąpił rozwój różnych ras owiec, bardziej przystosowanych do produkcji wełny czy mleka.
Alpaki hodowane były natomiast w Andach w Ameryce Południowej od co najmniej 6000 lat. Pierwotnie były to zwierzęta używane przez rdzenną ludność dla wełny i jako zwierzęta juczne. W okresie imperium Inka, alpaki były uważane za bardzo cenne zwierzęta i ich wełna była używana do produkcji wysokiej jakości tekstyliów. W XIX wieku natomiast alpaki zostały sprowadzone do Europy i innych części świata, gdzie zyskały popularność ze względu na jakość ich wełny.
Jedwabniki, z których tworzy się jedwab, początkowo były tajemnicą strzeżoną przez Chińczyków. Hodowla tych owadów jest praktyką starającą się aż 5000 lat wstecz. W około VI wieku n.e. tajemnica produkcji jedwabiu rozprzestrzeniła się na Koreę, a później na Japonię i Bizancjum. Do średniowiecza, hodowla jedwabników rozprzestrzeniła się w Europie, chociaż nigdy nie osiągnęła tak dużej skali jak w Azji. Rozwój technologii i handlu międzynarodowego spowodował, że jedwab stał się bardziej dostępny, ale hodowla jedwabników nadal jest ważna w niektórych częściach świata.
Każda z tych form hodowli ma bogatą historię i znaczenie, które ewoluowało przez wieki. Wszystkie wpłynęły na rozwój tekstylnego przemysłu i mają różnorodne zastosowania w dzisiejszym świecie.
Jak wygląda hodowla zwierząt?
Przejdźmy teraz do konkretów. Jak wiecie, włóczki naturalne stworzone są m.in. z włokien owiec. Hodowla tych zwierząt jest procesem obejmującym szereg kluczowych etapów, które mają na celu zapewnienie nie tylko najwyższej jakości materiału surowego, ale także i jak największego komfortu dla zwierząt.

Jakiej rasy owce posiadają najlepsze włókna do produkcji włóczek?
Istnieje wiele rodzajów owiec, niektóre z nich są przystosowane do produkcji wełny, którą następnie wykorzystuje się do stworzenia naturalnych włóczek do dziergania. Czy znacie wszystkie z tych ras?
- Merino — merynosy to jedna z najpopularniejszych ras. Znana z wełny o bardzo delikatnej i miękkiej strukturze z doskonałą zdolnością do termoregulacji. Wełna merino idealnie sprawdza się do produkcji odzieży wysokiej jakości.
- Corriedale — te owce posiadają wełnę o umiarkowanej grubości, która jest dość miękka i wytrzymała. Świetnie sprawdza się do stworzenia czapek i swetrów.
- Rambouillet — francuska rasa owiec, która jest dość blisko spokrewniona z merino. Posiadają one wełnę o podobnych właściwościach, choć grubszą.
- Lincoln — rasa znana z wełny o długich i lśniących włóknach, która pięknie wygląda jako koc czy nawet dywanik.
- Bluefaced Leicester — brytyjska rasa owiec o wyjątkowo miękkiej i lśniącej wełnie. Bardzo popularna wśród luksusowej odzieży.
- Icelandic — rasa owiec, jak sama nazwa wskazuje, pochodząca z Islandii. Słynie z wełny o różnorodnej strukturze, która jest zarówno gruba, jak i miękka, dzięki czemu nadaje się do przeróżnych projektów dziewiarskich.
- Targhee — amerykańska rasa owiec z wełną o miarkowanej grubości, która jest nie tylko miękka, ale i sprężysta.
Warto pamiętać, że każda rasa owiec posiada inną wełnę, dlatego włóczkę dobieramy do projektu. Wiele zależy od właściwości wełny, które są przez nas pożądane jak np. grubość, miękkość, długość, sprężystość czy odporność na zużycie.
Jakie warunki hodowlane powinny być spełnione, aby zwierzęta były szczęśliwe i zdrowe?
Zapewnienie odpowiednich warunków hodowlanych dla owiec jest kluczowe nie tylko z uwagi na ich wełnę, ale także ze względów moralnych. Aby owce były szczęśliwe i zdrowe, powinny posiadać:
- stały dostęp do świeżego pokarmu i wody,
- odpowiednie schronienie, które będzie je chroniło przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi (silnym wiatrem, deszczem i śniegiem) oraz zapewni im idealną dla nich temperaturę,
- wystarczająco dużą przestrzeń do swobodnego poruszania się, odpoczywania i snu,
- czystą przestrzeń do wypasania się i spacerów (obszary, na których przebywają owce, powinny być regularnie czyszczone, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób i pasożytów),
- zapewnioną opiekę weterynaryjną (regularne kontrole, szczepienia, odrobaczania i leczenie chorób).
Owce są zwierzętami stadnymi, powinny być więc trzymane w grupach. Owce podobnie, jak i ludzie czy inne zwierzęta mogą odczuwać stres. Wszelkie procedury medyczne czy też strzyżenia powinny być przeprowadzane w sposób humanitarny, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia stresu.
Zwraca się również szczególną uwagę na względy etyczne i zrównoważone praktyki hodowlane, które zmniejszają szkodliwy wpływ na środowisko. Wiele firm starannie wybiera pochodzenie i źródło swojej wełny, decydując się na współpracę wyłącznie z hodowcami, którzy dbają o dobrostan swoich zwierząt.

Czy strzyżenie owiec jest szkodliwe/złe dla zwierząt?
Krąży również wiele mitów na temat strzyżenia owiec — jedni uważają to za zwykłą, potrzebną czynność inni określają ją mianem znęcania się nad zwierzętami. Jak jest w rzeczywistości? Postaramy się rozwiać wasze wątpliwości.
Zacznijmy od najważniejszego — strzyżenie jest procesem usuwania wełny z ciała owcy. Zazwyczaj odbywa się raz lub dwa razy w roku. Jest to zasadniczy etap w produkcji wełny, który wymaga umiejętności i doświadczenia. Strzyżenie owiec jest nie tylko niezbędne, ale również i korzystne dla zdrowia i komfortu zwierząt, o ile jest wykonane prawidłowo i humanitarnie.
Dlaczego powinniśmy strzyc owce?
Niestrzyżone owce mogą doświadczać wielu problemów związanych z komfortem w tym przegrzewania się w cieplejszych miesiącach i podatności na pasożyty skórne takie jak wszy czy pchły. Długa wełna jest miejscem, w którym gromadzi się brud lub innych zanieczyszczeń, które prowadzą nie tylko do infekcji skórnych, ale i innych problemów zdrowotnych.
Strzyżenie jest naturalnym elementem cyklu życia owiec. Długa wełna może z czasem stać się bardzo ciężka, co prowadzi do problemów z poruszaniem się.
Warto jednak pamiętać, że profesjonalni „owczy fryzjerzy” są szkoleni, aby wykonać tę procedurę szybko, sprawnie i w miarę możliwości z jak najmniejszym stresem dla zwierzęcia.
Czy hodowla zwierząt ma wpływ na włóczkę?
Właściwa hodowla zwierząt ma ogromne znaczenie nie tylko pod względem moralnym. Czy wiedzieliście, że to jak żyją i jak traktowane są owce, ma wpływ na finalną jakość włóczki?
Zwierzęta, które są niedożywione czy zestresowane, posiadają włókna dużo gorszej jakości. Wskutek niedostatku pożywienia lub nadmiaru stresu włókna na tym odcinku wzrostu włosa mają zwężenia i są osłabione. Powoduje to ich późniejsze pękanie podczas produkcji i tym samym wpływa bardzo negatywnie na jakość przędzy.
Ważnym aspektem hodowli są także warunki atmosferyczne, w jakich żyją zwierzęta. Jeśli przykładowo dany rok był skąpy w deszcze, okrywa zwierząt jest jaśniejsza. Gdy rok był obfity w deszcze, wełna jest ciemniejsza. Czasami zastanawiacie się, skąd bierze się różnica w kolorach partii waszych włóczek — oto odpowiedź.
Klimat i amplituda temperatur, w jakich żyją zwierzęta, również ma ogromny wpływ na grubość i długość włókien. Z tej uwagi producenci, którym zależy na najwyższej jakości i powtarzalności produktu, korzystają zawsze z dostaw od tych samych hodowców do produkcji danej przędzy tak, aby włóczka trafiająca do was w różnych partiach była możliwie do siebie podobna.

Od ropy naftowej do włókien: włókna syntetyczne
OD ROPY NAFTOWEJ DO WŁÓKIEN: WŁÓKNA SYNTETYCZNE Tkaniny, materiały i dzianiny odgrywają ważną rolę w naszym życiu codziennym. Niewiele z nas jednak wie, skąd właściwe

Tajniki hodowli i przetwarzania włókien: od wełny do włóczki
TAJNIKI HODOWLI I PRZETWARZANIA WŁÓKIEN: OD WEŁNY DO WŁÓCZKI Pamiętacie, jak lata temu stacje muzyczne w telewizji zamieniały się po 22:00 w kąciki naukowe i

Naturalne włókna: rodzaje i wykorzystanie
NATURALNE WŁÓKNA: RODZAJE I WYKORZYSTANIE Odpowiednia włóczka to podstawa każdego projektu. To od niej zależy ostateczny efekt, wygląd, komfort noszenia oraz trwałość naszego dzieła. Wybór